برخی نکات سوره آل عمران صفحه 70
(1) ثمّ انزل علیکم من بعد الغم امنة نعاسا یغشى طائفة منکم (آیه 154) پس از آن غم و غصه ها، خداوند خواب کوتاهی بر گروهی از شما فرستاد و آرامشی بر شما نازل کرد.
(2) و طائفة قد اهمّتهم انفسهم یظنّون باللّه غیر الحقّ ظنّ الجاهلیّه یقولون هل لنا من الامر من شىء قل انّ الامر کلّه للّه (آیه 154) و گروهى که تنها [منافع و] جان خودشان برایشان اهمیت داشت و به [دین خدا و وعده نصرت] خدا گمان ناروا و همچو افکار جاهلیت داشتند [از روى تردید و انکار] مى گفتند آیا [ اصلا اسلام حق است؟ (مگر نباید همیشه و همه جا پیروز شود؟) آیا وعده نصرت خدا درست است؟ (پس چرا یاری نشدیم و شکست خوردیم؟) آیا ما توان مقابله داریم؟ (بهتر است ترک مخاصمه کنیم ولو اصل حقانیت حق و پیامبر خدا(ص) در معرض صدمه جدی باشد) ] آیا ما را قدرتى بدست می آید؟ بگو اى پیامبر زمام تمام امور تنها از آن خدا [و بسته به حکمت و مشیت او و وابسته به نوع عملکرد شما] است.
(3) یخفون فى انفسهم ما لا یبدون لک یقولون لو کان لنا من الامر شىء ما قتلنا هاهنا (آیه 154) در دل هایشان چیزهایی را پنهان می کنند که برای تو آشکار نمی سازند [ در دل یا میان خودشان ] می گویند: اگر برای ما از این امر [ حقانیت یا پیروزی ] چیزی بود ما در اینجا [بیهوده] کشته نمی شدیم! [بی آنکه بفهمند حقانیت دین بسته به شکست یا پیروزی ظاهری نیست و نزول نصرت الهی بسته به تقدیر و حکمت خدا و همت و عملکرد شماست و مبارزه در جایی که اصل حق در معرض نابودی باشد لازم است ولو شکست قطعی باشد]
(4) قل لو کنتم فى بیوتکم لبرز الّذین کتب علیهم القتل الى مضاجعهم و لیبتلى اللّه ما فى صدورکم و لیمحص ما فى قلوبکم (آیه 154) [ای پیامبر] بگو اگر در خانه هاى خود هم بودید باز آنها که مرگ بر آنها نوشته شده، قطعاً [ به اختیار خود ] به سوی جایگاه مرگ خویش می رفتند. [ و پیاله عمر ایشان در موعد معین در قضای الهی، پایان می یافت.] [ لکن این احوالات به ظاهر مختلف زندگی، از آسایش ها و گرفتاری ها و آسانی ها و سختی ها ] به سبب این است که خدا آنچه را در سینه های شماست [ در مقام عمل ] بیازماید ، و آنچه را [ از عیوب و آلودگی ها ] در دل های شماست ، خالص [و پاک] گرداند.
(5) انّ الّذین تولّوا منکم یوم التقى الجمعان انّما استزلّهم الشّیطان ببعض ما کسبوا و لقد عفا اللّه عنهم انّ اللّه غفور حلیم (آیه 155) در حقیقت آنها که از شما در روز رویارویی دو گروه [مسلمین و مشرکین] به دشمن پشت کردند جز این نبود که شیطان آنها را به سبب برخی از [ نیات ناخالص و غنیمت طلبی ها و] خطاهای سابق، به لغزش انداخت ، و البته خداوند از آنها درگذشت ، که خداوند آمرزنده و بردبار است.
برخی سوالات سوره آل عمران صفحه 70
(1) امنة نعاسا یغشى طائفة منکم (آیه 154) آیا واقعا خواب بود؟ یا نوعی تصرف الهی واقع شد؟ در همان روز بود یا شب درگیری؟ یعنی خواب در عرصه جنگ چه معنا دارد؟ و طائفة قد اهمّتهم انفسهم یظنّون باللّه غیر الحقّ ظنّ الجهلیّه (آیه 154) آیا این طایفه با دسته اول متفاوت بودند؟ آیا هر کسی منافع خودش و جان خودش برا او مهم ترین چیز نیست؟ چرا نفرمود یظنون بالرسول؟ ظن جاهلیت چه بود؟ آیا به طمع منافع مسلمان شده بودند یا رگه هایی از تفکرات جاهلی باقی مانده بود؟
(2) یخفون فى انفسهم ما لا یبدون لک (آیه 154) چرا این ها را از پیامبر مخفی می کردند؟ چه دلائلی را می توان شمرد؟
(3) قل لو کنتم فى بیوتکم لبرز الّذین کتب علیهم القتل الى مضاجعهم (آیه 154) آیا واقعا اگر در جنگ کشته نشویم در همان زمان و همان مکان شهادت، کشته می شدیم؟ مثلا دویست هزار نفر از جوانان ما در بیابان های جنوب و در کوهستان ها و در 15 و 20 سالگی فوت می کردند؟ چرا نفرمود کتب علیهم الموت؟
(4) و لیبتلى اللّه ما فى صدورکم و لیمحص ما فى قلوبکم (آیه 154) فرق صدور و قلوب چیست؟ معنای لیبتلى اللّه و لیمحص چیست؟ آیا ابتلا و تمحیص امتحان کلی است یا سیر دادن به سمت خیر و پاکی؟
(5) انّما استزلّهم الشّیطان ببعض ما کسبوا و لقد عفا اللّه عنهم انّ اللّه غفور حلیم (آیه 155) لفظ انما اینجا چگونه ترجمه می شود؟ ما کسبوا گناهان بود یا تفکرات غلط یا نیات ناخالص؟ ما کسبوا امور سابق بود یا تمرد از دستورات نزدیک به جنگ احد؟ شباهت ها و تفاوت های عفو و غفران چیست؟ چرا با وجود آوردن غفور باز فرمود حلیم؟
مطالعه و خلاصه برداری و نگاهی احتیاطی به حدود 20 ترجمه و چند تفسیر برای هر صفحه گاهی سه ساعت طول می کشد اما خب نهایت توجه مخاطبین در حد ده ثانیه لایک و نهایتا ده دقیقه مطالعه است و این از ابتلائات مطالعات مجازی و فضاهای موبایلی است. الغرض مفاهیم و سوالات زیاد است.. والسلام علیکم و رحمه الله.
